Nakil ve Sonrası
12 Temmuz 2024

Nakil ve Sonrası

Nakil Operasyonu

Nakil, ölüden ya da canlıdan yapılan bir operasyon türüdür. Tedavi edilmesi tıbbi anlamda mümkün olmayan hastalıklar sebebiyle işlev yapamayacak derecede hasar görmüş olan organların yerine, canlı ya da beyin ölümü gerçekleşmiş olan kadavradan alınan sağlam ve çalışan organın takılmasıyla hastanın tedavi edilmesine olanak sağlayan faaliyete nakil denilmektedir.

Kalp nakli haricinde diğer organların önemli bir kısmı canlılar arasında yapılabilmektedir. Kalp, karaciğer, böbrek, pankreas, ince ve kalın bağırsak nakilleri ölü bedenden alınarak hastaya nakledilmektedir.

Canlılar Arasında ve Ölü-Canlı Arasında Yapılan Nakiller

Bağışlanan her organ, yapılan her nakil kurtarılan bir hayat demektir. Ancak Türkiye'de organ bağışı oranının istenilen seviyeye ulaşmamasında ve toplum tarafından yeterli duyarlılığın oluşmamasında yanlış inanışlar, bilgi eksikliği ve önyargılar önemli rol oynamaktadır. Organ bağışı ve organ naklinde doğru sanılıp inanılan yanlışlarla birlikte, yıllar boyunca diyalize bağlı olarak hayatını sürdüren ya da organ bağışı yapmayan birçok insan bulunmaktadır.

Türkiye'de organ nakillerinin yaklaşık %75-80'i, yaşayan birisinden alınan organlarla gerçekleştirilmektedir. Bu yolla yapılan nakillerde herhangi bir sağlık problemi olmayan kişi ameliyat edilip, sağlam organının bir kısmını veya yarısını vermektedir. Bu pek istenmeyen bir durum olmasına rağmen genellikle hasta yakınları tarafından insanları yaşatmak için uygulanmak zorunda kalınan bir yöntemdir. Yurtdışında ise organ naklinde bu durumun zıttı söz konusudur. Yaşayan sağlıklı insandan alınan organlarla yapılan nakiller yaklaşık %25 oranında, ölen insanlardan alınarak yapılan nakiller ise yaklaşık %75-80 seviyelerindedir. Türkiye'deki nakil süreci ile ABD ve Avrupa'daki nakil süreci arasındaki en temel fark budur. Ancak nakillerin başarı oranları arasında herhangi bir istatistiksel fark yoktur. Burada daha çok doktorların rolü önemlidir.

Organ Nakli Ameliyatları Modern Teknikler ve Teknolojiler Kullanılarak Yapılmaktadır

Organ nakli ameliyatları en önemli ve hassas ameliyatlardandır; fakat gelişen modern cerrahi teknik ve teknolojiler sayesinde tamamen güvenli bir şekilde ve kanama olmadan gerçekleştirilebilmektedir. Örneğin, laparoskopik (kapalı) ameliyatlar ile insanlar 1 hafta ile 10 gün arasında normal yaşantılarına devam edecek seviyeye gelmektedir; günlük hayat açısından fiziksel bir engelleri olmamaktadır.

Kimler Donör Olabilir?

Sağlık Bakanlığı tarafından kullanılan yönetmelik gereğince, 4. derece dahil olmak üzere tüm akrabalar arasında nakiller yapılabilir. Bölgesel Etik Kurulları'ndan alınan onayla akrabalık dışı organ nakli yapılması da mümkündür. Organ nakilleri içerisinde çapraz nakil olarak adlandırılan donör değişimleri de yasal kurallar çerçevesinde gerçekleştirilebilmektedir.

Hastanede organ naklinin gerçekleştirilebilmesi için o nakil merkezinin üst seviyede hizmet veriyor olması gerekmektedir. Organ nakli yalnızca ameliyatla ilgili bir işlem değildir. Organ naklinin başı ve sonrasındaki sürecin, o merkezin yatan hasta katları, poliklinikleri, laboratuvarları, görüntüleme üniteleri ve birçok kliniğin ortak çalışması çok önemlidir. İyi bir cerrah olabilirsiniz, mükemmel ameliyathane şartlarınız olabilir, çok iyi bir anestezi ekibiniz olabilir fakat bu her zaman iyi sonuçlar alacağınız anlamına gelmez. Organ nakilleri multidisipliner çalışmalardır. Bu sebepten ötürü yalnızca bu çalışmayı tamamlamış olan sağlık kurumları organ nakli yapabilirler.

Organ Nakli Türleri

Allogreft: Allogreft, genetik bakımdan aynı kimliğe sahip olmayan aynı ırka ait iki canlı arasında yapılan organ ya da doku nakilleridir. Birçok insanın doku ve organ nakilleri allogrefttir.

İzogreft: Allogreftlerin alt grubu olarak genetik bakımdan aynı kimliğe sahip alıcı ve vericiler arasında gerçekleşen organ ve doku nakilleridir. İkizler arasında gerçekleşir. İzogreftler diğer nakil türlerinden farklıdır. Bunun sebebi allogreftlerle yapı olarak aynı olmalarına rağmen alıcının immün cevabı bakımından otogreftlere daha yakın özellikte olmalarıdır.

Senogreft: Dokunun veya organın bir ırktan başka bir ırka nakledilmesi işlemidir. Buna örnek olarak; başarılı bir nakil olan domuza ait bir kalp kapakçığının insana nakli veya babun türü bir maymundan insana kalp nakli (başarısızlıkla sonuçlanmıştır) verilebilir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Özek

12 Temmuz 2024 Cuma

Kalp nakli neden canlı vericiden yapılamıyor? Yaşanan tüm bu teknolojik gelişmelere rağmen kapalı ameliyatlar her zaman mümkün mü? Organ bağışı oranlarını artırmak için toplumda nasıl bir farkındalık oluşturabiliriz? Yurtdışındaki organ bağışı oranları neden bizden daha yüksek?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Özek,

Kalp nakli, canlı vericiden yapılamamasının temel sebebi, bir kişinin yaşamını devam ettirebilmesi için kalbinin gerekliliğidir. Diğer organlar, örneğin böbrek gibi, İki adet olduğu için canlıdan bağışlanabilirken, kalp için bu mümkün değildir. Teknolojik gelişmeler sayesinde ameliyat teknikleri her geçen gün gelişse de, kapalı ameliyatlar her türlü durum için mümkün olmayabilir.

Organ bağışı oranlarını artırmak için toplumda bilinçlendirme kampanyaları düzenlemek, organ bağışının önemi hakkında bilgilendirici seminerler vermek ve bağış yapmış kişilerin yaşadıkları olumlu deneyimleri paylaşmak önemli olabilir. Yurtdışındaki organ bağışı oranlarının bizden daha yüksek olmasının sebeplerinden biri, toplumun bu konuda daha bilinçli ve duyarlı olmasıdır. Ayrıca, bazı ülkelerde organ bağışı ile ilgili yasal düzenlemeler ve teşvikler de daha etkili olabilir.

Sevgiler,
Özek

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Nakil ve Sonrası

Nakil ve Sonrası

Haber Bülteni