İlik nakli, halk arasında genellikle kemik iliği nakli olarak bilinir. Ancak aslında; kemik iliği, damarlarda dolaşan kan ve kordon kanı gibi kaynaklardan toplanan kök hücrelerin nakledilmesi işlemidir. Kan hücreleri; kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) ve kan pulcukları (trombositler) olarak üç kısma ayrılır. Alyuvarlar, vücut için hayati öneme sahip olan oksijeni dokulara taşır. Akyuvarlar, mikroplarla mücadele ederken, trombositler kanamayı düzenler. Sağlıklı bir bireyde, bu üç yapının düzenli bir şekilde çalışması gereklidir. Yaşam için, sağlıklı bir kemik iliği ve kan hücrelerinin oluşması şarttır. Rahatsızlık kemik iliğini etkileyerek düzgün bir işlev yapamayacak hale getirdiğinde, bir kemik iliği ya da kordon kanı nakledilmesi en uygun tedavi durumu olabilir.

Hastaya kök hücrelerini veren bireye verici (donör) denir. Bir kişinin kemik iliği vericisi olabilmesi için, hasta ile doku grupları arasında (HLA) uyum olması gerekmektedir. Doku grubunun uyumu en çok kardeşler arasında görülür, bu nedenle önce hastanın kardeşlerine bakılır. Uygun verici kardeş yoksa ebeveyn ve diğer yakın akrabalarda uygun verici olup olmadığı taranır. Akrabalar arasında da uyumlu verici bulunamaması halinde, uygun ilik bankalarına başvurulur. Öncelikle yurt içi, bulunamazsa yurt dışındaki yerlerden uygun verici taranır. Türkiye'de, İstanbul ve Ankara'da birer doku bankası bulunmaktadır.

Hayır, kemik iliği vermek kişiye zarar vermez. Bir yakınına kemik iliği verecek bireyler için yaş sınırlaması yoktur. Doku bankasına kemik iliği bağışı yapacak bireylerin ise ortalama 18-55 yaşları arasında ve sağlıklı olmaları gerekmektedir. Vericiye (donör) 5 gün boyunca sabah ve akşam kemik iliğinde dolaşan kanı toplamak için aşı tedavisi uygulanır. Kemik iliği sayısı kanda uygun seviyeye geldiğinde, kan bağışı gibi bir cihaz yardımıyla toplanır.

Bazı kanser türlerinde, hastalığın şekline göre yüksek doz kemoterapi ya da radyoterapi kullanmak gerekmektedir. Yüksek dozda uygulanan kemoterapi, sağlıklı kemik iliğinin yok olmasına sebep olur. Bu nedenle, kemik iliği zarar görmeden önce toplanır ve sağlıklı kemik iliği dondurularak saklanır. Yüksek doz ilaç tedavisi ya da radyoterapiden sonra dondurulan kök hücreler, tekrar vücut ısısı seviyesine getirilerek geri verilir.

Allojenik yöntemle yapılan nakilde ise kemik iliği hastanın kendisinden olmayan, doku uyumlu bir vericiden alınarak elde edilir. Bu tedavide de yüksek doz ilaç tedavisi veya radyasyon tedavisi yapıldıktan sonra verici bireyden toplanan hücreler hastaya verilir.

Nakillerde en önemli sorun hastalığın tekrar nüksetmesidir. Otolog nakiller sonrasında pek sorun yaşanmazken, allojenik yöntemle yapılan nakillerde daha fazla sorun ortaya çıkabilir. Doku grubu uygun olan kişiden nakil yapılmış olsa bile, verici hastanın kardeşi dahi olsa, verici hücreleri alıcı bireyin hücrelerine tepki gösterebilir ve tahrip edebilir.