Otolog kemik iliği nakli, kemiklerin içinde bulunan süngerimsi dokulardan oluşan ve dolaşımdaki kan hücrelerinin üretim merkezi olan kemik iliğinden yapılan bir nakil türüdür. Kemik iliği, kan hücrelerinin üretiminde hayati rol oynayan özelleşmiş hücre gruplarını barındırır. Bu hücreler, gerektiğinde çoğalarak ve farklılaşarak çeşitli kan hücrelerine dönüşür. Kan hücreleri, yaşam için önemli görevler üstlenir ve birçok alt tipi mevcuttur.

Vücutta bulunan kırmızı kan hücreleri, dokulara oksijen taşıma görevini üstlenirken, kan pulcukları (trombositler) kanamaları durdurur. Beyaz kan hücreleri ise vücudu mikroplara ve enfeksiyonlara karşı korur. Ayrıca, tümör hücrelerine karşı savunma görevi de üstlenirler. Bu hücrelerin sayısal veya fonksiyonel bozuklukları, kişinin hayatını tehdit edebilecek çeşitli hastalıklara yol açabilir.

Otolog kemik iliği nakli, hastanın kendi kök hücrelerinin toplanarak dondurulması ve daha sonra kendisine geri verilmesi işlemidir. Bu işlem genellikle yüksek doz kemoterapi sonrası gerçekleştirilir. Yüksek doz kemoterapi, tümör hücrelerini yok etmek için güçlü bir tedavi yöntemidir. Hasta kendi kök hücrelerini alarak yeniden ilik nakli yapılmasına "otolog", başka bir kişiden alınan kök hücrelerin nakline ise "allojeneik" nakil denir. Otolog nakilde, kök hücreler toplanır, dondurulur ve saklanır, ardından yüksek doz kemoterapi sonrası hastaya geri verilir.

Yüksek doz kemoterapi uygulamasının amacı, vücutta bulunan tümör hücrelerini tamamen yok etmektir. Otolog kök hücre nakli, multiple miyelom, lenfoma, nadir akut lösemi ve germ hücreli tümörlerde tercih edilir. Multiple miyeloma ve yüksek riskli lenfomalarda, kemoterapi sonrası tedavinin pekiştirilmesi için otolog kemik iliği nakli uygulanır. Lenfoma olgularında hastalık sıklıkla nüksedebilir, bu nedenle otolog kemik iliği nakli önemli bir tedavi seçeneğidir. Otolog kemik iliği nakli öncesinde, hastanın kalp ve solunum fonksiyonları değerlendirilmelidir.

Otolog kök hücreler, hastanın çevresel kanından veya kemik iliğinden elde edilebilir. Günümüzde, çevresel kandan kök hücre toplama yöntemi daha yaygın olarak kullanılır. Toplanan kök hücreler dondurularak saklanır.

Otolog kemik iliği nakli, kanser ve diğer ciddi kan hastalıklarının tedavisinde önemli bir yöntemdir. Yüksek doz kemoterapi ile kombine edilerek, hastanın kendi kök hücreleriyle yapılan bu tedavi, tümör hücrelerini yok etmede etkili olabilir. Ancak, bu süreç hasta için zorlu olabilir ve dikkatli bir şekilde planlanmalıdır.